Zakon Rycerski Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie



Historia Zakonu Bożogrobców - Kanoników Regularnych, Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego sięga 1099 r. Wówczas książę Gotfryd de Bouillon ustanowił 20-osobową grupę świeckich rycerzy i duchownych w celu opieki nad Bożym Grobem w Jerozolimie. w 1114 r. Arnulf z Rohez, nadał im Regułę św. Augustyna. Zakon został zatwierdzony przez papieży: Kaliksta II, Honoriusza II, Celestyna II i rozwijał się głównie w krajach europejskich. Do Polski Bożogrobców sprowadził w 1163 r. Jaksa z Miechowa i osadził ich w swych dobrach. Miechowici otrzymali liczne nadania od książąt, możnowładców, biskupów. Rozkwit Zakonu Bożogrobców miał miejsce w XV wieku, a miechowskie sanktuarium Bożego Grobu stało się jednym z najprężniejszych ośrodków zakonu. Bożogrobcy wprowadzili do Polski liturgię i nabożeństwa zaczerpnięte z tradycji jerozolimskiej, wcześniej w naszym kraju nieznane. Spopularyzowali m.in. budowę Bożego Grobu w Wielki Piątek. Organizowali uroczystości w Wielkim Tygodniu i w drugą niedzielę po Świętach Wielkanocnych. Oprócz działalności duszpasterskiej członkowie zakonu zajmowali się szpitalnictwem, a w końcowym okresie istnienia również szkolnictwem.

W wiekach średnich oraz późniejszych, rycerstwo Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie, jako jednolita formacja uległo rozproszeniu. Jego gałąź duchowna- Zakon Kanoników Regularnych po okresie wielkiej świetności znacznie się osłabił. W Polsce w wyniku działań zaborców uległ kasacji. W 1847 r. decyzją Stolicy Apostolskiej Zakon Rycerski Świętego Grobu Bożego odrodził się jako zgromadzenie osób świeckich. Podstawowym celem wznowionego Zakonu Rycerskiego jest wspieranie Chrześcijan w Ziemi Świętej i Łacińskiego Patriarchy w Jerozolimie. Do odnowionego Zakonu Rycerskiego przyjmowane są osoby świeckie i duchowne w randze kawalerów a od końca XIX wieku również kobiety w randze dam. Zakon Rycerski Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie został powołany przez Stolicę Apostolską i dlatego włączony jest całkowicie w strukturę Kościoła Powszechnego. Najwyższą władzę zakonną stanowi Kardynał Wielki Mistrz, mianowany przez Ojca Świętego, oraz Łaciński Patriarchat w Jerozolimie.

Dziś Zakon Rycerski Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie liczy ok. 30 tys. członków na świecie. Głównie w krajach europejskich, ale również w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej oraz na Dalekim Wschodzie. Fundamentalnym celem Zakonu jest niesienie pomocy Ziemi Świętej. W Polsce Zakon liczy blisko 300 członków. Obecnie Wielkim Mistrzem Zakonu jest Jego Eminencja kard. Edwin Frederick O'Brien, a Pro-Wielkim Przeorem Zakonu jest Patriarcha Łaciński Jerozolimy Jego Błogosławioność abp Pierbattista Pizzaballa.

Pierwszym Zwierzchnikiem Zakonu w Polsce był prof. dr hab. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski C*SSH [1996-2008]. Później urząd ten pełnili: Karol Bolesław Szlenkier EMCSSH [2008-2017], śp. prof. dr hab. inż. Piotr Małoszewski [8-21 marca 2017]. Od 23 marca 2017 r. Zwierzchnikiem OESSH w Polsce jest Jego Ekscelencja Józef Dąbrowski CSSH. Pierwszym Wielkim Przeorem polskiego Zwierzchnictwa był śp. Józef Kardynał Glemp EMCSSH [1995-2013]. Od 29 sierpnia 2013 r. urząd ten pełni Metropolita Warszawski, Jego Eminencja kard. Kazimierz Nycz EMCSSH.

Obrzędy inwestytury w Polsce odbywały się już w Warszawie, Miechowie, Krakowie, Gnieźnie, Wrocławiu, Katowicach, Radomiu, Częstochowie, Białymstoku, Łowiczu, Sosnowcu, Gdańsku-Oliwie, Lublinie, Kielcach oraz w Pelplinie.

© OESSH 2009